Teşhis:
Evli çiftlerin % 15 i kısırdır. Sebep olarak 1/3 oranında erkekte 1/3 kadında ve 1/3 oranında ise her ikisinde birliktedir. Kısırlık nedeni çok olduğundan ve bir çok etkene bağlı olduğundan dolayı bu sebepler teker teker araştırılmalıdır.
Labaratuar Muayeneleri:
1-Meni muayenesi: Kısırlıkta en önemli tetkik meni muayenesidir. Tahlil muayene materyali 40-72 saatlik bir sexsuel perhizden sonra yapılamalıdır. Meninin toplanması ve taşınmasında sonucu etkiler. Meni mastürbasyon ile geniş cam bir kavanoza alınmalıdır. Vücut ısısında ve en geç bir saat içerisinde incelenmelidir.
Sperma muayenesinde akıcılığı, kokusu, miktarından ve mikrop olup olmadığını incelendikten sonra sayısına bakılır.
Bugün kabul edilen değere göre tohum hücresinin sayısı 1 mililitrede 20 milyondur.
Tohum hücrelerinin hareketi kadın yumurtasını dölleyebilmesi için önemlidir. Tohum hücrelerinin hareketi 0 ila 4 arasında değerlendirilir. Normalde % 50 - 60 dır.
Şekilleri: Normalde tohum hücrelerinin (Sperm hücresi) oval bir başı boyun ve kuyruğu vardır. Bu şekilde olan tohum hücrelerinin oranı % 60 tır. Geri kalan % 40 oranında sperm hücresi çift kuyruklu çift başlı gibi değişik şekiller gösterebilir. Meni içerisinde früktoz gibi şekerli maddeler, yağ, enzimler gibi maddelerde araştırılır.
2-Kan idrar ve prostat salgısı tetkikleri: Kan grupları araştırmaları yapılmalı. Eski bir iltihap olup olmadığını anlamak için idrar tahlili ve prostat sıvısı tahlilleri yapılmalıdır.
3-Hormon tetkikleri: Sperm sayısının 5 Milyondan aşağı olan durumlarda hormon tetkikleri yapılmalıdır.
4-Diğer tetkikler: Kromozom, alerjik testler, Radyolojik incelemeler kısırlığın sebebini araştırmak için yapılır.
5-Testis Biyopsisi: Testisten parça alıp patoloji laboratuarında incelemektir. Spermin az olduğu durumlarda testisin faaliyet gösterip göstermediğini anlamak için yapılır. Şayet menide hiç sperm hücresi yoksa ve testis biyopsisinde normal sperm hücreleri varsa kanallarda bir tıkanıklık olduğu düşünülür. Testis biyopsisi iki şekilde yapılır ya doğrudan küçük bir operasyon ile testis açılır ve parça alınır veya iğne ile girilip testis dokusundan alınacak parça patolojiye gönderilir.
Tedavi:
1-Cerrahi Tedavi:
Küçük çocuklarda inmemiş yumurtanın ameliyat edilmesi, varikosel olan hastalarda erken devrede ameliyat kısırlığın giderilmesinde yüz güldürücü sonuçlar almasına neden olur. Şayet meni yollarında bir tıkanıklık varsa bunu gidermek için ameliyat düşünüle bilinir.
2-Tıbbî Tedavi:
Hormon eksikliğinde eksik olan hormon verilir. Spermlerine karşı alerjik olan hastalarda sebep buysa tedavi amacı ile bu alerji giderilmeye çalışılır. İltihabı bir durum da uygun antibiyotik ile bu iltihap kurutulur
3-Yapay Dölleme:
Tohum hücresinin döllemek amacı ile kadın rahim ağzına veya rahmin içine verilmesi işlemidir. Erkek her hangi bir sebeple penis yardımı ile kadını dölleyemez. Bu durum idrar deliğinin aşağıda olması, boşalma sırasında spermanın mesaneye kaçması veya nörojenik sebeplerle penisin sertleşmemesi nedeni ile olur. Erkekten alınan tohum hücreleri kadına verilir. Ya kadının kocasından alınan hücreler yada başka erkekten alınan hücrelerle olur ki bu ikinci yol gerek dinimiz gerekse genel ahlak kurallarına ve kanunlara uymayan bir durumdur.
4-Tüp Bebek:
Kadında herhangi bir nedenle tohum hücresinin yumurtan ile birleşmesine mani olacak bir durumda uygulanır. Fakat erkeğin tohum hücrelerinin de azlığında da uygulanır. Çünkü çok az miktardaki tohum hücresine sahip erkekler için bile büyük bir başarı sağlar. Kadın yumurta hücresini ve erkek tohum hücresini kadın vücudu dışında bir tüp içerisinde uygun ortamın sağlanması ile birleştirilmesi esasına dayanır. Hücreler birleştikten sonra bu döllenmiş hücre anne rahmine aktarılır.