Doğmasıyla tüm dikkatlerin bebeğin üzerine yoğunlaştğı bu dönemde sizin yorgunluğunuz henüz geçmiş değil. Belki bir yıl boyunca konsantrasyonunuz bebeğinizle birlikte kendi fiziksel ve ruhsal değişiminizde olacak. Ancak bu süreci yaşarken kişisel bakımınızı ihmal etmeyin. 

***

Temizlik:

Bu dönemde temizlik hem sizin hem de bebeğiniz için önemlidir. Eğer anne sütü veriyorsanız her seferinde ellerinizi yıkayın. Memelerde yara olduysa, önce biraz sıkarak sütü çıkarın ve bunu memenin üzerine yayıp kurutun. Sıkı olmayan bir destekleyici sütyen giyin. Meme ucunu temiz suyla yıkayın. Sabun, lanolin veya diğer kremleri kullanmayın.

Banyo:

Anne, doğum sonrasında kendini yıkanabilecek gibi hissettiği her an yıkanabilir. İlk yıkanmalar ayakta ve duş şeklinde ya da su dökünerek olmalıdır. Su dolu leğene ve küvete oturmadan sık sık yıkanabilir. Normal bir doğumdan 24 saat sonra da banyo yapılabilir. Sezaryenli doğum sonrası genellikle 4. ya da 5. günde dikişler alınır ve daha sonra duş yapılabilir.

Dikişlerin temizliği ve bakımı:

Bebek tam çıkarken makat ile vajina arasına yırtılmayı önlemek amacıyla bir kesi yapılabilir. Bunu adı episiotomidir. Doğum sırasında açılan yaranın iyileşmesi bazen uzun sürebilir. Bu alan ne kadar temiz tutulursa iyileşme o kadar kolay olur. Bu konuda doktorunuz gereken müdahale veya ilaç konusunda yardımcı olacaktır. 

Dikişler 7-10 gün sonra artık acımayacak ve iyileşecektir. Fazla ayakta durmak, yatarak dinlenmemek dikişlerin iyileşmesini geciktirir, ağrıya neden olur. Bu nedenle temizlikle beraber fazla ayakta kalmayın ve bol bol dinlenin.

Tuvalette taharetlenme her zaman ön taraftan (idrar yapılan yer) arka tarafa (makat) doğru yapılmalıdır. Makat çevresinde bulunabilecek dışkı mikropları dikişlere ya da idrar borusuna ulaşırsa iltihaplanmaya neden olur. İltihaplanan dikişler kaynayamaz ve yara açılır. Kızarıklık, şişlik ve aşırı ağrı dikişlerin atma belirtisidir. Bu durumda, anne hemen doktora başvurmalıdır. En ideali hiç açılmaması için dikişlerin temiz tutulmasıdır. 

Doğumdan sonra yıkanmanın dikişlere bir zararı olmaz. Sabunlanmış elle temizlik yapılabilir. Sonra dikiş bölgesi su ile durulanmalı ve her zaman kurulanmalıdır. Kurulanma, temiz tuvalet kağıtları ile yapılmalıdır. Her seferinde ayrı ve temiz bir bez kullanılamayacağı için bezle kurulama doğru değildir. Temizlik için rivanol ya da tavsiye edilen başka ilaçlı sular da kullanılabilir. Ancak nasıl temizlenirse temizlensin dikiş bölgesi her zaman kurulanmalı, ıslak kalmamalıdır.

Kadın bağı:

Önemli başka bir nokta da kullanılan hijyenik bağların çok sık değiştirilmesidir. Uzun süre kalan hijyenik bağlar da iltihaplanmaya neden olabilir. Kanama olmasa bile hijyenik bağlar da iltihaplanmaya neden olabilir. Yine, kanama olmasa bile hijyenik bağ en fazla 6 saatte bir değiştirilmelidir. Bu dönemde hazır hijyenik bağların kullanılması daha kolay ve güvenlidir.

Op. Dr. Haşim CEMAL
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı